Türkiye'nin Yeryüzü Şekillerinin Özellikleri

Coğrafya TR 20 Mayıs 2020

· Türkiye ortalama yükseltisi fazla olan bir ülkedir. (1132m)

· Dağlık ve engebelidir. Dağlar doğu batı doğrusunda uzanır. (Kıyıya paraleldir.) Bu nedenle iç bölgelerde ulaşım zordur

· Ortalama yükseltisi en düşük bölgesi Marmara Bölgesi’dir.

· Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrilidir.

· Ege bölgesinde kıyıların derinliği azdır.

· Akdeniz ve Karadeniz de boyuna kıyı görülür. Bu yüzden falez oluşumu fazladır.

· Ege bölgesinde dağlar denize dik uzanır. Bu yüzden kıyı uzunluğu fazladır. Enine kıyı görülür.

· Ülkemiz alp Himalaya Kıvrım dağı Kuşağı içerisinde yer alır.

· İç bölgelerde tektonik oluşumlu çok sayıda plato vardır.

· Ülkemizde iç ve doğu Anadolu’da volkanik dağlar bulunur.

· Ülkemizde akarsularının boyları da kısadır. Nedeni; yarım ada ülkesi olmamız.

· Egede ki dağlar kırık dağlardır.

· Akdeniz ve Karadeniz’deki dağlar ise kıvrım dağlardır.

· İstanbul ve Çanakkale Boğazları Ria tipi kıyıya örnektir.

· Dördüncü jeolojik zamanda oluşmuştur.

· Ülkemiz son şeklini üçüncü jeolojik zamanın sonu, dördüncü jeolojik zamanın başında almıştır.

Ülkemizdeki Kırık Dağlar(Host Groben)

· Kaz Dağları

· Kazak dağları

· Madra Dağları

· Yurt dağları

· Aydın dağları

· Boz dağları

· Menteşe dağları

Ülkemizdeki Volkanik Dağlar

· Karadağ

· Karacadağ

· Hasan dağ

· Melendiz dağı

· Erciyes dağı

Doğu Anadolu’daki Volkanik Dağlar

· Nemrut dağı

· Süphan dağı

· Tendürek dağı

· Ağrı dağı

Güney Doğu Anadolu’daki Volkanik Dağlar

· Karacadağ

ÜLKEMİZDEKİ KIVRIM DAĞLAR

KARADENİZ

· Yıldızlı(Marmara)

· Samanlı dağları

· Giresun dağları

· Köroğlu dağları

· Ilgız dağları

· Canik dağları

· Mescit dağları

İÇ ANADOLU

· Sündiken dağlar

· Sivrihisar dağları

· Sultan dağları

· Karakuş dağları

· Köroğlu dağları

· Geyik dağları

· Dedegül dağları

AKDENİZ

· Balkar Dağları

· Tahtalı dağları

· Aladağ dağları

· Binboğa dağları

DOĞU ANADOLU

· Hakkari dağları

· Karacadağ

· Mardin dağları

· Şerafettin dağları

· Süphan dağları

· Nemrut dağları

· Van dağları

· Muş-Bingöl dağları

ÜLKEMİZİN OVALARI

Delta

Sığ sularda, bol malzeme taşıyan akarsuların denizden yer kazanmasıyla oluşmuş ovalara denir. Gelgit’in olduğu yerlerde ve derin kıyılarda daha zor oluşur.

Ülkemizdeki Delta Ovaları

· Kızılırmak-Bafra

· Yeşilırmak-Çarşamba

· Göksu-Silifke

· Seyhan-Ceyhan-Çukurova

· Asi Nehri-Amik Ovası

· Sakarya Deltası(Düzce ovası)

· Bakırçay-Bergama (Bakırçay Deltası)

· Gediz-Menemen- Cemal Paşa ovası

· Küçük Menderes(Selçuk Ovası)

· Büyük Menderes(Balçık Ovası)

ÜLKEMİZDEKİ KARSTİK OVALAR

Karstik Ova

Kalkerli arazilerin artmasıyla oluşmuş geniş düzlüklere denir.

· Elmalı ovası

· Burdur ovası

· Tefenni ovası

· Kestel ovası

· Muğla ovaları

· Acıpayam (Denizli)

ÜLKEMİZDEKİ TEKTONİK OVALAR

GÜNEYDOĞU

· Ergene Ovası

· Konya Ovası

· Ereğil Ovası

· Aksaray Ovası

· Altın Başak Ovaları

· Ceyhan Pınar Ovaları

· Harran Ovası

· Suruç Ovası

DOĞU ANADOLU

· Bingöl Ovası

· Muş Ovası

· Pasinler Ovası

· Aşkale Ovası

· Malazgirt Ovası

· Tercan Ovası

· Malatya Ovası

· Erzincan Ovası

· Yüksekova

ÜLKEMİZİN PLATOLARI

Plato

Akarsu tarafından yarılmış çevresine göre yüksekte kalmış hafif engebeli geniş düzlüktür.

DOĞU ANADOLU VOLKANİK PLATOLAR

· Erzurum Platosu

· Kars Platosu

· Ardahan Platosu

KARSTİK PLATOLAR

· Teke Platosu (Antalya-Kaş)

· Taşeli Platosu(Mersin-Gülnar)

MARMARA PLATOLARI

· Çatalca Platosu

· Kocaeli Platosu

TEKTONİK PLATOLAR

· Yazılıkaya (Eskişehir)

· Haymana Platosu

· Bozok Platosu(Tuz gölü civarı)

· Uzun Yayla Platosu(Sivas)

· Cihanbeyli Platosu

· Obruk Platosu

GÜNEYDOĞU ANADOLU PLATOLARI

· Urfa Platosu

· Antep Platosu