Türkiye Ekonomisinin Sektörel Dağılımı

Türkiye Ekonomisinin Sektörel Dağılımı

Coğrafya TR 21 Ağustos 2019

Ülkemiz ekonomisi koordineli bir biçimde varlığını sürdürmesi gereken birimlerden oluşur.
Bu birimler; tarım, hayvancılık, ormancılık, endüstri, madencilik, ticaret, turizm gibi değişik iş kollarını kapsar.
Bu iş kollarında çalışan nüfusun seviyesi ve bu sektörlerin ekonomiye olan katkıları değişikdır.
Ülkemizin ekonomisini etkileyen sektörlerin paylarında şu zamana kadar kadar değişmeler olmuştur.
Sektörlerin ülke ekonomisi içindeki seviyesi ülkelerin ilerlemişlik srandardı ile ilgili mühim bulgular verir.
Geri kalmış ülkelerde tarım sektörünün ülke ekonomisindeki payı yüksekken gelişmekte ve ilerlemiş ülkelerde ise hizmet ve endüstri sektörlerinin ekonomideki payı yüksektir.
Örneğin; Türkiye’de Cumhuriyet’in ilk senelerinde tarımın ekonomideki payı çok iken bugünümüzde hizmet ve endüstri sektörlerinin payı çokdır.

Türkiye Ekonomisini Etkileyen Faktörler
1. Coğrafi Konum
Türkiye’nin;
Üç tarafının denizlerle çevrili olması ve boğazlara sahip olması,
Önemli stratejik yer altı kaynaklarına sahip olması ve bu kaynaklar bakımından varlıklı ülkelere komşu olması,
Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı yerde olması,
Doğu ve Batı medeniyetlerinin buluşma noktasında yer alması,
Bulunduğu bölgeye göre varlıklı su kaynaklarına sahip olması jeopolitik ehemmiyetini artırmıştır.
Akdeniz iklim kuşağında yer alan Türkiye’de dört mevsim belirgindir. Bu durum; Tarım ve turizm olanaklarını artırmıştır.

2. Yeryüzü Şekilleri
Türkiye’nin büyük bir kısmının dağlık ve engebeli olması; Sanayi, tarım, ulaşım başta olmak üzere çoğu ekonomik etkinliği olumsuz yönde etkilemiştir.

3. İklim
Türkiye olduğu matematik iklim kuşağı itibariyle Akdeniz iklim bölgesinde yer alır. Ancak;
Yer şekillerinin çeşitliliği
Dağların uzanış doğrultusu
Üç tarafının denizlerle çevrili olması
Ortalama yükseltisinin çok olması
Yükseltinin batıdan doğuya doğru artması
çeşitli iklim tiplerinin görülmesine, bu da ekonomik faaliyetlerin çeşitlenmesine yol açmıştır.

4. Nüfus
Türkiye genç ve hareketli bir nüfusa sahiptir.
Fakat nüfus artış süratinin çok olması ekonomik kalkınma süratini düşürmekte bu da istihdam sıkıntısının yaşanmasına, bağımlı nüfus seviyesinın çok olmasına niçin olmaktadır.

Türkiye’nin Ekonomi Politikaları

1. 1923-1932
1923’de İzmir İktisat Kongresi toplanmış,
1925 senesinde aşar vergisi kaldırılmış,
1927 senesinde Teşviki Sanayi Kanunu ve Gümrük Kanunu çıkarılmış,
Ziraat Bankası çiftçilere kredi olanağı sağlamıştır.

2. 1932-1950
Karma ekonomi sistemi benimsenmiş ve endüstri planları uygulanmış,
1933 senesinde Sümerbank kurulmuş,
1933-1937 yılları arasında I.Beş Yıllık Sanayi Planı hazırlanmış,
1938-1942 yılları arasında harp ekonomisi uygulanmış,
1948-1952 yılları arasında liberal karakterli bir ekonomik kalkınma planı uygulanmıştır.

3. 1950-1960
Ekonomik kalkınmanın en süratli yaşandığı dehemmiyetdir.
Ekonomide devletin tesiri azalmış, özel sektör desteklenmiştir.
Alt yapı çalışmalarına ehemmiyet verilmiş ve projeler yaşama geçirilmiştir.
Tarıma endüstriden daha çok ehemmiyet verilmiştir.

4. 1960’tan Sonra
Beş senelik kalkınma planları uygulanması fikri benimsenmiş,
Devlet Planlama Teşkilatı kurulmuştur.

5. Beş Yıllık Kalkınma Planları
1963-1967 yılları arasında ilk beş senelik kalkınma planı uygulanmıştır.
Bu tarihten şu zamana kadar kadar dokuz adet kalkınma planı hazırlanmıştır.
Son kalkınma planı da 2007-2013 yıllarını kapsayacak şekilde düzenlenmiştir.
1980 senesinden itibaren Serbest Pazar Ekonomisi adı verdiği bir ekonomik model uygulanmaya başlanmıştır.
24 Ocak kararları ile devletin ekonomiye müdahalesi azaltılmıştır. 1983 senesinden itibaren de ekonomide dışa açılma süreci başlamış, giderek çevresel ve küresel etkilere daha açık hâle gelmiştir.
1982 Anayasası da sistemli kalkınmayı ve planların devlet doğrulusunda hazırlanmasını hükme bağlamıştır.

Bunu Paylaşabilirsiniz.

Kıta nedir ve kaç tane kıta vardır?

Coğrafya TR 14 Ocak 2024

YKS'ye Hazırlık Bambu Ağacına Benzer

Coğrafya TR 12 Şubat 2023

Adı Günümüzde Var Olmayan Ülkeler

Coğrafya TR 12 Şubat 2023

Pharos-İskenderiye Feneri

Coğrafya TR 12 Şubat 2023

Büyük Rift Vadisi Nereye Diyoruz

Coğrafya TR 07 Şubat 2023

Ökümen

Coğrafya TR 17 Aralık 2020

Aysberg

Coğrafya TR 01 Ocak 2021

Anökümen

Coğrafya TR 17 Aralık 2020

Aerosol

Coğrafya TR 01 Ocak 2021

Abrazyon Platformu

Coğrafya TR 16 Aralık 2020